Geopolityka Wojny: USA, Polska i Rosja 22.09.2025

Omówienie

Konflikt między Ukrainą a Rosją jest przedstawiany w źródłach jako wydarzenie o krytycznym znaczeniu geopolitycznym, w którym rola Stanów Zjednoczonych jest dwuznaczna, a pozycja Polski wymaga natychmiastowego przyjęcia proaktywnej strategii, mającej na celu przede wszystkim bezpieczeństwo własnego terytorium.

1. Geopolityka USA i Rola Donalda Trumpa

Działania USA wobec Rosji są określane jako systematyczne i twarde, mimo gestów dyplomatycznych:

• Podejście Trumpa: Donald Trump stosuje gesty pojednawcze (czerwony dywan, uśmiechy, rozmowy) wobec Rosji, co ma na celu uspokojenie Władimira Putina i zniechęcenie go do eskalacji, pamiętając, że Rosja jest potęgą jądrową z największą liczbą głowic na świecie.

• Wojna zastępcza: Trump nazwał konflikt na Ukrainie „wojną zastępczą prezydenta Bidena z Rosją”, przez co nie poczuwa się do tego konfliktu, aczkolwiek wydaje się, że chce go zakończyć.

• Osłabianie Rosji: Stany Zjednoczone wymusiły na Europie kupowanie amerykańskich węglowodorów zamiast rosyjskich. Prezydent Trump powtarza również manewr Ronalda Reagana, dążąc do obniżenia cen ropy (poprzez dogadanie się z państwami OPEC poza Rosją), co uderza bezpośrednio w gospodarkę Kremla.

• Sankcje: Wprowadzono już 18 pakietów sankcji (i będzie 19.), ale ich skuteczność jest oceniana bardzo nisko. Jeden z redaktorów mówił, że 17. pakiet sankcji to „dwa w skali 10”, co sugeruje, że „te sankcje nie działają” i są jedynie „mydleniem nam Polakom (...) oczu”. Dopiero w 14. pakiecie sankcji Unia Europejska zdecydowała się nie importować diamentów z Rosji.

• Scenariusz optymistyczny: Realna szansa na upadek Rosji nastąpiłaby, gdyby USA zdołały dogadać się z Chinami i Indiami, które wówczas przestałyby kupować rosyjską ropę i dostarczać sprzęt.

2. Sytuacja Militarna i Ryzyko Eskalacji

Źródła podkreślają dysproporcję sił zbrojeniowych Rosji i Europy oraz rosnące zagrożenie:

• Gotowość Rosji: Generałowie natowscy sygnalizują, że Rosja może być gotowa do ataku na kolejne państwo NATO już za dwa lata.

• Potencjał Zbrojeniowy: Rosja wyprodukowała i zmodernizowała około 2000 czołgów w 2024 roku, podczas gdy cała Unia Europejska plus Wielka Brytania wyprodukowały i zmodernizowały łącznie około 50 (z planami podwojenia tej liczby do 100 rocznie). Rosja „o głowę bije Unię Europejską” w każdym uzbrojeniu. Rosja ma 140 milionów ludności, a na Ukrainie pozostało niecałe 30 milionów.

• Wojna Dronów: Ukraińcy radzą sobie z masą rosyjskich dronów (300, 500, 800) z 90% skutecznością. Do walki z dronami lecącymi na wysokości 3-4 km używają dronów przechwytujących, które zderzają się z celem.

• Polska Bezradność: Polska jest „totalnie nieprzygotowana do wojny”. Polska nie potrafiła sobie poradzić z 19 do 23 rosyjskimi dronami, które wleciały na terytorium kraju. Podczas jednej akcji obrony zestrzelono trzy drony (każdy wart 10 000 zł) rakietami wartymi 2 miliony złotych (użyto broni 200-krotnie droższej). Eksperci wskazują, że „w Europie nie ma tylu rakiet”, aby poradzić sobie z masą dronów spadających na Ukrainę.

3. Strategia dla Polski wobec Konfliktu

Trwanie wojny jest uznawane za „bardzo niebezpieczne dla Polski”. Sugeruje się, że Polska powinna zmienić swoją strategię na bardziej realistyczną, koncentrującą się na własnym bezpieczeństwie:

• Zamrożenie Konfliktu: Polska powinna dążyć do „zamrożenia tego konfliktu” w obecnym miejscu, zamiast walczyć „o Ukrainę do ostatniego Ukraińca”, aby zadbać o własne bezpieczeństwo.

• Strefa Buforowa: Najlepszym rozwiązaniem strategicznym dla Polski jest lobbowanie za ustanowieniem strefy buforowej (zakazu lotów) nad terytorium ukraińskim, w której NATO (podkreśla się: nie Polska) zestrzeliwałoby rosyjskie pociski. Bronienie się na terytorium Polski jest uznawane za zbyt ryzykowne, zwłaszcza w gęsto zaludnionych obszarach (jak np. Zamojszczyzna), gdzie spadające odłamki mogą spowodować masakrę.

• Odpowiedzialność za Przewodów: W kontekście rakiety, która spadła w Przewodowie (zabijając polskich obywateli), podnoszone jest pytanie, czy winna jest Ukraina (która się broniła), czy polskie władze, które nie przygotowały polskiego systemu antyrakietowego do zestrzeliwania obiektów wlatujących na terytorium.

• Współpraca z Białorusią: Zauważalne jest „znacznie ocieplone” relacje USA z Białorusią. USA zgodziły się na loty białoruskich linii do państw zachodnich w zamian za uwolnienie więźniów politycznych (w tym Polaków). Uważa się, że Polska powinna wykorzystać tę okazję, by ocieplać stosunki ze społeczeństwem białoruskim, aby „wyrwać Białoruś z ruskich łap”.

• Lekcje historyczne: Przypomina się błąd z 1938 roku, kiedy Polska zgodziła się na rozszabrowanie Czechosłowacji. Przejęcie przez Niemcy jej zakładów zbrojeniowych i sprzętu umożliwiło im wcześniejszy atak na Polskę w 1939 roku, zamiast szacowanego 1941 roku. Obawa jest, że upadek Ukrainy może powtórzyć ten scenariusz.

4. Zaangażowanie Polski w Wojnę

Polska jest już zaangażowana w konflikt, pełniąc rolę hubu logistycznego i przekazując uzbrojenie (czołgi, samoloty) Ukrainie. Zestrzelenie dronów i rakiet nad terytorium Ukrainy jest uznawane za „ciągnięcie nas wojnę”, ale źródła zaznaczają, że Rosji nie są potrzebne dodatkowe dowody, aby zaatakować Polskę, ponieważ już wcześniej wlatywały drony i rakiety.

Należy stosować zasadę: „Umiesz liczyć, licz na siebie” i dążyć do bycia „państwem przygotowanym i zdeterminowanym”, aby nikt go nie atakował.

Omówienie polskiej obronności, w oparciu o dostarczone źródła, koncentruje się na krytyce obecnego poziomu przygotowania państwa, strategii zbrojeniowej (zwłaszcza braku wsparcia dla przemysłu krajowego) oraz na konieczności przyjęcia realistycznej i proaktywnej strategii geopolitycznej.

5. Ogólny stan przygotowania i krytyka rządu

Polska jest obecnie określana jako państwo „totalnie nieprzygotowane do wojny”. Istnieje obawa, że jeśli wojna wybuchnie, Polska będzie miała poważny problem, a jeśli nie, to czeka ją „bieda i znowu będzie emigracja z Polski”.

A. Niewystarczająca obrona powietrzna i antydronowa

• Gotowość systemów: System obrony powietrznej ma być gotowy dopiero w 2035 roku. Jest to uznawane za niepoważne, gdyż generałowie natowscy sygnalizują, że Rosja może być gotowa do ataku na kolejne państwo NATO już za dwa lata.

• Reakcja na drony: Polska nie radzi sobie z prowokacjami rosyjskimi z użyciem dronów, które wlatywały na terytorium kraju.

   ◦ Do tej pory wleciało od 19 do 23 dronów (choć dalej znajdowane są nowe).

   ◦ Podczas jednej z prób obrony zestrzelono trzy drony, które kosztowały po 10 000 złotych, za pomocą rakiet o wartości 2 milionów złotych (czyli użyto broni 200-krotnie droższej).

   ◦ Eksperci wskazują, że przy liczbie dronów, jakie spadają na Ukrainę (np. 800), Europa nie ma tylu rakiet, aby sobie z nimi poradzić.

B. Szkolenia i kadry wojskowe

• Niespełnione obietnice: Premier obiecywał przed wyborami powszechne, dobrowolne szkolenia wojskowe, jednak Ministerstwo Obrony Narodowej poinformowało, że w tym roku przeszkolonych zostanie 5000 osób, a 100 000 dopiero w 2038 roku. Biorąc pod uwagę ryzyko ataku Rosji za 2 lata, jest to oceniane jako działanie "niepoważnych ludzi".

• Gotowość armii: Pomimo deklaracji o 200 000 armii, eksperci twierdzą, że w tej chwili Polska ma tylko 30 000 żołnierzy, którzy mogą iść "w pole i walczyć". Większość polskiej armii to osoby "zza biurka".

• Postulat przeszkolenia: Postuluje się obowiązkowe, trzymiesięczne (lub dwumiesięczne) przeszkolenie wojskowe dla mężczyzn po szkole średniej.

6. Polityka zbrojeniowa i przemysł krajowy

Krytyka dotyczy wydawania publicznych pieniędzy na uzbrojenie za granicą, co jest sprzeczne z deklarowaną "polonizacją korzyści".

• Polska produkcja vs. import: Pomimo posiadania "perełek na skalę światową" w polskim przemyśle, w tym jednego z trzech najlepszych na świecie systemów antydronowych (Sky Control z Gdyni) oraz systemu "Potwór z Tarnowa", polski rząd konsekwentnie kupuje sprzęt za granicą.

   ◦ "Potwór z Tarnowa" to prototyp, który nie został zamówiony przez żadne siły zbrojne, w tym Wojsko Polskie.

   ◦ Przetarg na system antydronowy dla Straży Granicznej wygrała firma izraelsko-włoska, a nie polska.

   ◦ Zmiana specyfikacji szybkich kolei dla CPK została dokonana w taki sposób, aby żadna polska firma nie mogła ich wybudować, co umożliwiło wykonanie kontraktu firmie Siemens.

• Korzyści z polskiej produkcji: Stawianie na polską produkcję uzbrojenia zapewnia potrójny zysk:

   1. Pewność zaopatrzenia: W razie ataku Polska nie musi liczyć na to, że ktoś łaskawie przekaże uzbrojenie czy amunicję.

   2. Zatrudnienie i zarobki: Polscy pracownicy zarabiają pieniądze w kraju (godne zarobki), co zmniejsza bezrobocie i ogranicza emigrację.

   3. Wpływy budżetowe: Zakłady w Polsce płacą podatki do polskiego budżetu.

• Finansowanie zbrojeń: Polska ma otrzymać znaczną część dużej pożyczki unijnej na zbrojenie, którą będzie spłacać przez 50 lat. Istnieje obawa, że pieniądze te zostaną wydane w zagranicznych zakładach (np. niemieckich), co da im "ruch w interesie". Apeluje się, aby ani 1 euro z tej pożyczki nie zostało wydane w obcym przemyśle.

• Wydatki na obronność: Pod naciskiem lub z udziałem Donalda Trumpa, wszystkie państwa NATO (poza Hiszpanią) zdecydowały się na wydawanie 5% PKB na obronność.

7. Geopolityka i strategia bezpieczeństwa

Źródła zalecają Polsce opieranie się na własnych siłach i przyjęcie proaktywnych działań.

• Zasada samowystarczalności: „Umiesz liczyć, licz na siebie”. Przypomina się, że w 1939 roku Francja i Wielka Brytania nie pomogły Polsce.

• Rola w NATO i strefa buforowa: Proponowana jest strategia głębi strategicznej (bronienie się z dala od granicy). Polska powinna lobbować za ustanowieniem strefy zakazu lotów NATO nad zachodnią Ukrainą, w której samoloty NATO (np. F-35 czy F-16) zestrzeliwałyby rosyjskie pociski i drony.

   ◦ Obrona na terytorium Polski jest bardzo ryzykowna, szczególnie w gęsto zaludnionych obszarach, np. na Zamojszczyźnie, gdzie spadające obiekty mogłyby doprowadzić do masakry.

• Zamrożenie konfliktu: Trwanie wojny na Ukrainie jest bardzo niebezpieczne dla Polski. Należy dążyć do zamrożenia konfliktu w obecnym miejscu, aby dbać o własne bezpieczeństwo, a nie walczyć "o Ukrainę do ostatniego Ukraińca".

8. Transparentność i zagrożenia historyczne

• Tajność informacji: W Polsce większość informacji dotyczących systemów obronnych i zakupów jest „ściśle tajna”. W państwach poważnych, jak USA czy Wielka Brytania, informacje te nie są tajne – wręcz przeciwnie, są jawne, aby odstraszać przeciwników.

• Lekcje historyczne: Wskazuje się, że Polska była winna zaborom w XVIII wieku, ponieważ polska szlachta nie chciała się uzbroić i płacić podatków na armię, aby nie drażnić carycy.

• Błąd Czechosłowacji (1938): Polska popełniła błąd, zgadzając się na rozszabrowanie Czechosłowacji w 1938 roku. Przejęcie przez Niemcy jej ogromnych zakładów zbrojeniowych i zasobów sprzętu umożliwiło im wcześniejszy atak na Polskę w 1939 roku (zamiast szacowanego 1941 roku). Obawa jest, że podobny scenariusz może powtórzyć się w przypadku upadku Ukrainy.

• Zasada odstraszania: „Państwa przygotowanego i zdeterminowanego nikt nie atakuje” oraz „chcesz pokoju, szykuj się do wojny”.

Absolutnie. Poniżej znajduje się omówienie geopolityki Stanów Zjednoczonych (USA) w kontekście relacji z Rosją i wpłyAbsolutnie. Poniżej znajduje się omówienie geopolityki Stanów Zjednoczonych (USA) w kontekście relacji z Rosją i wpływu na Polskę, na podstawie dostarczonych źródeł.

Geopolityka USA, szczególnie w kontekście Donalda Trumpa i działań wobec Rosji, jest przedstawiona jako złożona i dwutorowa, łącząca gesty pojednawcze z systematycznymi, twardymi działaniami osłabiającymi Kreml.

9. Działania Donalda Trumpa i Geopolityka USA wobec Rosji

Donald Trump, według analiz, stosuje strategię, która może wydawać się sprzeczna, ale jest celowa:

• Gesty Pojednawcze: Z jednej strony, Trump okazuje dużo gestów pojednawczych w stosunku do Rosji, takich jak czerwony dywan, uśmiechy, poklepywania i zapraszanie do rozmów. Język ten może być celowy, aby uspokoić Putina i zniechęcić go do eskalacji, pamiętając, że Rosja jest potęgą jądrową, posiadającą najwięcej głowic jądrowych na świecie (za nią są USA).

• Twarde Działania: Z drugiej strony, równolegle prowadzone są systematyczne, twarde działania Ameryki, które realnie szkodzą Kremlowi, w przeciwieństwie do działań Unii Europejskiej, które są określane jako "markowanie".

Przykładem twardego działania, powtarzającego manewr Ronalda Reagana, jest obniżenie cen ropy. Ronald Reagan doprowadził do upadku ZSRR, obniżając ceny ropy i jednocześnie zaostrzając wyścig zbrojeń. Obecnie, prezydent Trump stosuje ten sam manewr, dogadując się z państwami OPEC (poza Rosją), aby zwiększyły wydobycie i doprowadziły do spadku cen. Jednocześnie USA wywierają mocną presję, np. nakładając 15% ceł na Indie, które przejęły rynek ropy.

Wymuszenie na Europie: Stany Zjednoczone wymusiły na Europie, aby ta kupowała amerykańskie węglowodory, a nie rosyjskie, co stanowi bezpośrednie uderzenie w Rosję, pozbawiając ją możliwości sprzedaży swoich surowców Europie.

10. Wojna na Ukrainie i Rola USA

USA odegrały również kluczową rolę w mobilizowaniu Europy do wydatków na obronność i mają niejasny stosunek do konfliktu na Ukrainie:

• Mobilizacja NATO: Pod przewodnictwem lub z udziałem Donalda Trumpa, nagle wszystkie państwa NATO (poza Hiszpanią) zdecydowały się na wydawanie 5% PKB na obronność. Jest to przedstawiane jako impuls ze strony prezydenta Stanów Zjednoczonych, który "zdopingował" wszystkie państwa Sojuszu do zwiększenia budżetów obronnych.

• Podejście do Wojny Zastępczej: Prezydent Trump nazwał wojnę na Ukrainie "wojną zastępczą prezydenta Bidena z Rosją", stąd nie poczuwa się do tego konfliktu, aczkolwiek wydaje się, że chce go skończyć.

• Sankcje: Prezydent Biden, odchodząc ze stanowiska, zaostrzył sankcje na Rosję. Jednocześnie źródła wskazują, że wcześniejsze pakiety sankcji (do 17. pakietu) są oceniane bardzo nisko ("dwa w skali 10"), co oznacza, że sankcje te "nie działają" i są tylko "mydleniem nam Polakom (...) oczu, że tak my coś robimy".

11. Geopolityka USA i Strategia dla Polski

W kontekście działań USA, Polsce sugeruje się konkretne strategiczne posunięcia:

• Lobbowanie za Strefą Buforową: Polska powinna lobbować za ustanowieniem strefy buforowej (strefy zakazu lotów) nad terytorium ukraińskim, w której NATO (a nie Polska) zestrzeliwałoby pociski rosyjskie. Wskazuje się, że byłoby to bezpieczniejsze niż obrona na terytorium Polski, gdzie upadek zestrzelonych obiektów na gęsto zaludnione wioski, np. na Zamojszczyźnie, prowadziłby do masakry.

• Współpraca z Białorusią: Zwraca się uwagę na znacznie ocieplone relacje USA z Białorusią. USA zgodziły się na to, aby białoruskie linie lotnicze mogły latać do państw zachodnich po wypuszczeniu więźniów politycznych, w tym Polaków. Sugeruje się, że Polska powinna ocieplać stosunki ze społeczeństwem białoruskim, aby wyrwać Białoruś z "ruskich łap".

• Dogadanie się z Chinami i Indiami: W scenariuszu optymistycznym, USA mogłyby dogadać się z Chinami i Indiami. Jeżeli te kraje przestałyby kupować ropę i dostarczać sprzęt Rosji, Rosja "upadnie".

• Unikanie eskalacji: Sugeruje się, że trwanie wojny jest bardzo niebezpieczne dla Polski, i Polska powinna dążyć do zamrożenia konfliktu w obecnym miejscu, myśląc o własnym bezpieczeństwie (o czym mówią polscy politycy od miesięcy), zamiast walczyć "o Ukrainę do ostatniego Ukraińca".

12. Polityka USA wobec Tajności Informacji

Źródła zwracają uwagę na różnicę w transparentności informacji dotyczących obronności między Polską a USA:

• W Polsce większość informacji o systemach obronnych i zakupach jest "ściśle tajna", przez co poseł nie może uzyskać kopii opinii kontrwywiadu.

• W poważnych państwach, takich jak Stany Zjednoczone i Wielka Brytania, te rzeczy nie są tajne. Wprost przeciwnie, chwalą się one tym, ile czego mają, aby przeciwnicy wiedzieli, że atak na nie się nie opłaca.

13. Postawa wobec Trwałego Sojuszu

Mimo sojuszu, źródła sugerują, by nie ufać bezgranicznie gwarancjom amerykańskim i innym zachodnim mocarstwom:

• W kontekście wypowiedzi Donalda Trumpa, że USA pomogłyby Polsce w przypadku eskalacji ze strony Rosji, należy pamiętać, że "Umiesz liczyć, licz na siebie".

• Polska była już w 1939 roku zdana na "pomoc" Francji i Anglii.

W podsumowaniu, Trump jest oceniany jako skuteczny w działaniach, ale nie jako dyplomata. Zachowuje się jak biznesmen: gotowy do rozmów i współpracy, ale jeśli przeciwnik się nie ugnie, gotowy współpracować z jego wrogami lub doprowadzić go do upadku.

Sytuacja ekonomiczna Polski, omawiana w źródłach, jest przedstawiana jako okres stagnacji po okresie szybkiego rozwoju w ostatnich ośmiu latach. Stan ten budzi zaniepokojenie, a członek Rady Polityki Pieniężnej wyraża się "bardzo niepochlebnie o sytuacji ekonomicznej jaka w tej chwili w Polsce jest".

Kluczowe aspekty polskiej ekonomii poruszone w źródłach obejmują zadłużenie, poziom życia, wzrost kosztów oraz politykę rządu dotyczącą inwestycji i przemysłu.

14. Stabilność Finansowa i Zadłużenie

Polska stanęła w obliczu pogorszenia swojej wiarygodności finansowej na rynku międzynarodowym:

• Agencja ratingowa Mudis zmieniła perspektywę ratingową Polski ze stabilnej na negatywną.

• Tydzień wcześniej agencja FIT również zmieniła rating Polski ze stabilnej na negatywną.

• Zmiana perspektywy ratingowej na negatywną oznacza, że Polska będzie drożej rolowała swój dług. Od lat Polska nie spłaca swojego długu, a jedynie go rolujemy, co oznacza zaciąganie nowych obligacji w celu spłaty poprzednich, ale w wyższych cenach w przypadku negatywnej perspektywy.

15. Rynek Pracy, Płace i Koszty Życia

W porównaniu do roku 2015, sytuacja emerytów uległa poprawie w relacji do minimum socjalnego, choć ogólne zarobki pozostają w tyle za Europą Zachodnią:

• W 2015 roku najniższa emerytura była o około 20% niższa niż minimum socjalne.

• W 2023 roku najniższa emerytura była o około 30% wyższa niż minimum socjalne.

• Średnie zarobki w Polsce stanowią jedynie około 38% średnich zarobków w Niemczech. Autorzy przyznają, że sytuacja się poprawia, ale "dużo za mało".

• Emigracja: Od czasu wejścia Polski do Unii Europejskiej, 2,5 miliona Polaków wyjechało do Niemiec.

• Zatrudnienie: Odnotowuje się spadek zatrudnienia w przemyśle.

• Koszty życia: Spółdzielcy dostają podwyżki cen ogrzewania. Ustawa o bonie energetycznym dotyczy tylko osób z niskimi dochodami (emerytury lub dochody około 2500 zł), a wszyscy inni muszą płacić "horendalne ceny za ogrzewanie". Bon dotyczy tylko ciepła systemowego w ramach spółdzielni, z wyłączeniem osób ogrzewających ekogroszkiem, prądem lub gazem.

16. Polityka Gospodarcza: Kontrakty i "Polonizacja w Praktyce"

Krytyce poddawane są decyzje rządu dotyczące dużych inwestycji i zakupów, które zdają się wypychać polskie firmy z rynku i przekazywać zyski zagranicznym podmiotom, co jest sprzeczne z deklaracjami premiera Tuska o "polonizacji" korzyści.

Kontrakty w infrastrukturze i obronności:

• Terminal Promowy w Gdyni: Nowoczesny terminal został przyznany na wyłączność szwedzkiej spółce, mimo że polscy armatorzy mieli korzystniejsze oferty. Jest to podawane jako przykład, że polskie inwestycje za publiczne pieniądze nie służą polskim firmom.

• Terminal Zbożowy w Szczecinie/Gdańsku: Po unieważnieniu poprzedniego przetargu na terminal zbożowy w Szczecinie, nowy konkurs znowu wygrała zagraniczna firma. Jednocześnie budowa nowego terminala zbożowego w Gdańsku (za publiczne pieniądze) została przesunięta z 2026 na 2028 rok i ma być dwa razy mniejsza.

• Koleje dla CPK: Zmieniono specyfikację szybkich kolei, aby żadna polska firma nie mogła ich wybudować, co umożliwiło wykonanie kontraktu firmie Siemens.

• Zbrojenia (Kredyty Unijne): Polska dostanie znaczną część dużej pożyczki unijnej na zbrojenie. Istnieje obawa, że ten sprzęt wojskowy, który Polska będzie spłacać przez 50 lat, zostanie zakupiony w zagranicznych, np. niemieckich, zakładach, dając im "ruch w interesie".

• Systemy Antydronowe: Polska firma z Gdyni produkuje jeden z trzech najlepszych systemów antydronowych na świecie, ale przetarg dla Straży Granicznej wygrała firma izraelsko-włoska. Polski system "Potwór z Tarnowa" pozostaje prototypem, niezamówionym przez Wojsko Polskie.

17. System Kaucyjny a Koszty Gospodarki Odpadami

Wprowadzenie systemu kaucyjnego w Polsce, wynikające z dyrektywy unijnej 2019/904, generuje ogromne koszty, które zostaną przerzucone na konsumentów i handel.

• Koszty Operacyjne i Inwestycyjne: Całkowite koszty operacyjne dla Polski oszacowano na 23 mld zł, a inwestycyjne na 11,5 mld zł (według raportu Deloitte).

• Obciążenie dla Handlu: Sklepy wielkopowierzchniowe (powyżej 200 m²), które muszą kupić butelkomaty, skanery i prasy, poniosą szacowany koszt inwestycyjny 14 miliardów złotych. Te koszty zostaną wliczone w koszty funkcjonowania sklepów i przerzucone na klientów poprzez zwiększenie marży.

• Wzrost Cen: Szacuje się, że ceny napojów w butelkach plastikowych i szklanych wzrosną o 10%, a koszty operacyjne dla handlu zwiększą się o 20–30%.

18. Zagrożenie dla Rolnictwa (Merkosur)

Istnieje duże ryzyko dla polskiego rolnictwa związane z planowaną umową handlową Merkosur (Mercosur).

• Uzależnienie: Obawa jest taka, że upadek polskiego rolnictwa z powodu Merkosur uzależni Polskę, podobnie jak wcześniej byliśmy uzależnieni od rosyjskiego gazu.

• Rola Niemiec: Niemcy, które nie stały się "habem gazowym" (dla rosyjskiego gazu), chcą stać się "habem żywnościowym" dla żywności z Merkosur. Początkowo żywność ta będzie tańsza od europejskiej, ale docelowo doprowadzi do utraty rolnictwa w Europie i Polsce.

• Brak Sojuszników: Polski premier (Donald Tusk) w ostatniej chwili stwierdza, że nie ma sojuszników do zablokowania Merkosur.

System kaucyjny, który jest obecnie wprowadzany w Polsce, wynika z unijnej dyrektywy 2019/904, przyjętej przez Parlament Europejski i Radę Europejską, którą określa się w źródłach jako kolejne "wariactwo europejskie" w imię "zbawiania planety".

Kontekst i cele dyrektywy unijnej

Dyrektywa ta nakłada na państwa członkowskie obowiązek zapewnienia selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych w celu recyklingu. Wyznacza ona bardzo wyśrubowane normy recyklingu:

• 77% do 2025 roku (Polska jest blisko, ale tego nie spełnia).

• 90% do 2029 roku.

• Zwiększenie udziału recyklingu butelek (zawierających napój) do 30% do 2030 roku.

Wprowadzenie systemu kaucyjnego jest podyktowane faktem, że obecnie w Polsce zbieramy od 50% do 60% plastiku, co jest poniżej unijnego celu 77%.

Wymogi i funkcjonowanie systemu w Polsce

Zgodnie z podpisaną ustawą, system kaucyjny dotyczy:

1. Sklepów wielkopowierzchniowych (powyżej 200 m²):

   ◦ Muszą one zapewnić butelkomaty, skanery i prasy.

   ◦ Szacowany koszt inwestycyjny dla tych sklepów to 14 miliardów złotych.

   ◦ Koszty te zostaną wliczone w koszty funkcjonowania, co oznacza, że będą przerzucone na klientów poprzez zwiększenie marży.

2. Małych sklepów (poniżej 200 m²) i aptek:

   ◦ Są one zobowiązane tylko do pobierania kaucji.

   ◦ Nie muszą składować opakowań zwrotnych, a zwrot pobranych opakowań ma być dobrowolny (dla sprzedawcy). Apteki muszą pobierać kaucje, jeśli sprzedają produkty w dużych opakowaniach.

Wysokość kaucji: 50 groszy za plastiki i puszki oraz złotówka za opakowania szklane.

Koszty, Analizy i Wzrost Cen

System ten wiąże się z ogromnymi kosztami i opiera się na słabych analizach rządowych:

• Raporty: Dostępne są trzy analizy. Dwie z nich – analiza Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) i analiza Ministerstwa Klimatu – opierają się na ogólnych założeniach, mówiąc o korzyściach, ale bez szczegółów wyliczeń. Jest to określane jako "żenada państwowych instytucji".

• Raport Deloitte: Jedynym "jakkolwiek racjonalnym" raportem jest analiza prywatnej firmy Deloitte.

   ◦ Według Deloitta roczny recykling ma wzrosnąć minimalnie, z 50% do 50,4% (czyli o 0,24 p.p.).

   ◦ Koszty operacyjne dla Polski oszacowano na 23 miliardy złotych.

   ◦ Koszty inwestycyjne oszacowano na 11,5 miliarda złotych.

• Finansowanie: Koszty mają być finansowane głównie z niezwróconych kaucji (prawie 10 miliardów złotych) oraz z recyklingu (5 miliardów złotych).

• Wzrost cen: Deloitte szacuje, że ceny napojów w butelkach plastikowych i szklanych wzrosną o 10%, ale koszty operacyjne dla handlu zwiększą się o 20-30%, co zostanie przerzucone na klientów.

Wprowadzanie systemu kaucyjnego jest traktowane jako duży biznes dla tych, którzy będą zajmować się segregacją, oraz nasuwa pytanie, kto jest producentem butelkomatów i operatorem systemu, ponieważ "ktoś robi na nas biznes" w imię zbawiania świata.

Alternatywne podejścia do odzyskiwania odpadów

W źródłach poddaje się w wątpliwość, dlaczego w Polsce za surowce wtórne (takie jak butelki, makulatura), na których w czasach PRL się zarabiało, obecnie musimy płacić dwu- lub trzykrotnie.

System jest szczególnie krytykowany w kontekście Skandynawii:

• Model Skandynawski (np. Szwecja): W Szwecji działa 600 stacji recyklingu, w których odpady są sortowane na poszczególne frakcje (papier, plastik, metal, szkło, bioodpady).

• Mieszkańcy wożą odpady do tych stacji, oddalonych o 1 do 2 km, za darmo.

• Opłaty ponoszą tylko ci, którzy chcą, aby odpady zmieszane (niesegregowane) były odbierane bezpośrednio spod domu.

• Dzięki takiemu podejściu, które jest tanie i racjonalne (wdrożone od 1994 roku), 99% odpadów domowych jest przetwarzanych, 47% podlega recyklingowi, a tylko 1% trafia na składowiska.

W Polsce w ubiegłej kadencji rozmawiano z ministrem o wprowadzeniu standardowych kształtów butelek (jak kiedyś butelki na mleko, śmietanę, wódkę czy piwo), które mogłyby być myte i używane ponownie, zamiast być tłuczone i ponownie wytwarzane w hutach. Obecnie każdy browar musi mieć swoją butelkę, co uniemożliwia ich powtórne mycie i użycie.

Za: [1]

Omówienie