Geopolityka Wojny: USA, Polska i Rosja 29.09.2025
Z chęcią przedstawię analizę ekonomiczną opartą na dostarczonych materiałach źródłowych. Analiza ta koncentruje się na kondycji gospodarki polskiej i europejskiej, zwłaszcza w kontekście zadłużenia, inflacji, inwestycji oraz efektywności systemu podatkowego i socjalnego.
1. Zadłużenie i Deficyt Budżetowy
Kluczowym elementem analizy ekonomicznej w źródłach jest alarmujący wzrost zadłużenia i kosztów jego obsługi w ostatnich latach, zwłaszcza po 2023 roku.
Koszty Obsługi Długu
• Wydatki na obsługę długu gwałtownie wzrosły. W 2021 roku Polska wydawała na obsługę długu publicznego tylko 1% PKB (26 miliardów złotych), podczas gdy w 2015 roku było to 32 miliardy złotych. Obniżenie procentu PKB wydawanego na ten cel było możliwe, ponieważ gospodarka rosła.
• Po 2022 roku koszty te wzrosły do 2% PKB w 2023 roku.
• Szacuje się, że w 2024 roku Polska wyda 81 miliardów złotych na obsługę długu, a w 2025 roku 88 miliardów złotych. Te 88 miliardów złotych to same odsetki od zadłużenia, a nie spłata kredytu, co stanowi około połowy kwoty wydawanej na służbę zdrowia.
• Większość zadłużenia Polski znajduje się w bankach i funduszach zagranicznych, co oznacza, że pieniądze wydane na odsetki (88 mld zł) wspomogą tamte gospodarki, a nie polską.
Dług Publiczny i Ukrywanie Deficytu
• Dług publiczny (EDP) w procentach PKB, który w 2019 roku był na bardzo niskim poziomie 46%, w 2020 roku wystrzelił do 57% z powodu pandemii (wówczas przekazano 240 miliardów złotych przedsiębiorcom).
• W 2023 roku dług wyniósł 55,3% PKB, a na 2024 rok szacuje się 58% PKB. Ekonomiści przewidują, że może on przekroczyć konstytucyjny próg 60% PKB.
• Całkowity dług (EDP) w złotówkach to ponad 2 biliony złotych.
• Aby uniknąć przekroczenia 60% PKB, Koalicja Obywatelska ukrywa część deficytu w funduszach pozabudżetowych, pomimo obietnic, że tych deficytów nie będzie.
• Deficyt nominalny w budżecie na 2024 rok ma wynieść 280 miliardów złotych, ale po nowelizacji budżetu przewiduje się, że przekroczy 300 miliardów.
2. Porównanie Gospodarki Polski, UE i USA
Analiza ekonomiczna opiera się również na kontekście międzynarodowym, zwłaszcza w porównaniu z Francją i ogólną dynamiką PKB.
• Rozbieżność UE i USA: Wykresy pokazują, że po 2008 roku PKB Stanów Zjednoczonych znacząco wzrasta, podczas gdy Unia Europejska doświadcza stagnacji i „totalnego rozkładu”.
• Krytyka Zielonego Ładu: Stagnacja w UE jest przypisywana „szaleństwom związanym z Zielonym Ładem” i „ratowaniem całej planety” (emisja CO2).
• Kryzys Francji: Francja jest podawana jako ostrzegawczy przykład konsekwencji zadłużenia i nieefektywnej polityki społecznej. Francja wydaje już 3,8% PKB na obsługę długu budżetowego (więcej niż na zbrojenia). Deficyt budżetowy Francji wynosi 5,8% PKB (powyżej limitu 3% w Maastricht), a do zbilansowania budżetu brakuje jej 40 miliardów euro.
3. Strategia Gospodarcza, Inwestycje i Repolonizacja
Źródła krytykują obecne decyzje ekonomiczne rządu, zarzucając mu demontaż kluczowych projektów, oddawanie majątku w obce ręce oraz wyprowadzanie kapitału.
Wyprowadzanie Zysków i Kapitału
• W 2024 roku z Polski wyjechało 140 miliardów złotych w zyskach firm zagranicznych. Kapitał ten jest wyprowadzany do państw macierzystych i tam opodatkowywany, co potwierdza zasadę, że „kapitał ma narodowość”.
• Kluczowe aktywa, które powinny zostać w polskich rękach, są oddawane zagranicznym podmiotom, co jest określane ironicznie jako „repolonizacja w wydaniu Koalicji Obywatelskiej”:
◦ Port zbożowy w Gdyni oddany Duńczykom.
◦ Nabrzeża kontenerowe w Szczecinie i Świnoujściu oddane odpowiednio Niemcom i Holendrom.
◦ Obsługa systemu bagażu na CPK oddana Holendrom.
◦ Terminal promowy w Gdyni oddany Szwedom, pomimo że polskie konsorcjum złożyło lepszą ofertę.
Krytyka Inwestycji i Zakupów Zagranicznych
• Tabor kolejowy dla CPK: Specyfikacja pociągów dla planowanej kolei dużych prędkości (320 km/h) została zmieniona tak, aby żadna polska firma nie mogła ich wyprodukować (polskie firmy potrafią produkować pociągi do 250 km/h). Tabor ma być kupiony za 17 miliardów złotych, wspierając gospodarkę niemiecką lub francuską.
• Drony i Systemy Antydronowe: Polska kupiła 54% eksportu dronów tajwańskich, zamiast zamawiać polskie drony, które sprawdzają się na Ukrainie. Polski system antydronowy Sky Control, jeden z trzech najlepszych na świecie, nie został zamówiony przez obecny rząd. Co więcej, specyfikacja dla Straży Granicznej została napisana tak, by wygrała firma włosko-izraelska.
4. Efektywność Systemu Podatkowego i Socjalnego
Analiza ekonomiczna dotyczy również wpływu polityki podatkowej na obywateli i zarządzania finansami socjalnymi.
Podatki
• Klin podatkowy: Za czasów Zjednoczonej Prawicy, pomimo wprowadzenia 30 nowych podatków, klin podatkowy (różnica między wszystkimi płaconymi podatkami a pieniędzmi pozostającymi w kieszeni) się obniżył dzięki podwyższeniu kwoty wolnej od podatku do 30 000 zł.
• Postulat uproszczenia: Postuluje się totalne uproszczenie podatków poprzez wprowadzenie podatku obrotowego (1,5% lub 2%) i zlikwidowanie wszystkich pozostałych podatków, w tym PIT.
• Korporacje a MŚP: Firmy zagraniczne (korporacje, np. Lidl i Biedronka) płacą śladowe ilości podatków (np. 0,3%–0,6% podatku), wykorzystując optymalizację podatkową, podczas gdy polskie MŚP płacą wielokrotnie więcej. Podatek przychodowy mógłby to zmienić.
Finanse Socjalne i Zdrowie
• Emerytury i minimum socjalne: Przed 2015 rokiem emerytury były niższe niż minimum socjalne. Celem pierwszych lat rządów było zwiększenie emerytur, aby przekroczyły ten próg.
• Emerytura Obywatelska (propozycja): Jest propozycja, aby emerytura obywatelska była płacona z budżetu państwa, pokrywając tylko minimum socjalne (ok. 1800 zł). Wówczas zlikwidowana zostałaby składka emerytalna ZUS, a obywatele mogliby inwestować swoje pieniądze prywatnie (np. w akcje, nieruchomości).
• Krytyka ZUS: Utrzymanie 50 000 pracowników w ZUS-ie, którzy „pilnują naszych emerytur”, jest krytykowane jako marnotrawstwo.
• Zdrowie: Polska wydaje niecałe 6% PKB na służbę zdrowia, podczas gdy Niemcy wydają 12%. Do służby zdrowia co roku dokłada się 20-40 miliardów złotych z budżetu. Leczenie chorób nowotworowych jest piekielnie drogie. Lekarstwa na rzadkie choroby, np. zanik mięśni (kosztujące 10 milionów złotych), są refundowane z budżetu państwa, co jest uzasadnione ekonomicznie, ponieważ nikt nie wie, kogo taka choroba dotknie. Przestrzega się przed systemem amerykańskim (wydatki 18% PKB), gdzie wielu ludzi nie stać na leczenie.
5. Ekonomiczne Aspekty Uchodźców i Migracji
Analiza wskazuje, że pomoc uchodźcom ma pozytywny bilans ekonomiczny dla Polski.
• Wkład Ukraińców: W ciągu trzech lat uchodźcy ukraińscy wpłacili do polskiego budżetu 51 miliardów złotych w podatkach, podczas gdy pomoc państwa (w tym leczenie za 2,16 mld zł) wyniosła niecałe 15 miliardów złotych.
• Obowiązek i Racjonalność: Mimo nadwyżki finansowej, pomoc uchodźcom jest obowiązkowa (prawo ONZ i UE) i racjonalna. Gdyby Rosja zaatakowała Polskę, Polacy również mogliby liczyć na pomoc za granicą.
• Rozróżnienie: Podkreśla się, że należy pomagać uchodźcom (osobom uciekającym z terenów konfliktu), ale migranci ekonomiczni powinni pracować, a nie żyć z socjalu, ponieważ taką drogą upadła Francja.
6. Koszty Życia i Udogodnienia
W analizie poruszane są kwestie opłat i nowych regulacji, które mają wpływ na finanse obywateli.
• Bon energetyczny: Wprowadzony bon energetyczny jest krytykowany za to, że dotyczy tylko osób ogrzewających się ciepłem systemowym i ma być rekompensatą tylko dla tych z najniższymi dochodami (śladowymi), wykluczając dużą część emerytów oraz osoby ogrzewające się gazem czy węglem.
• Koszty ciepła systemowego: Rozrzut opłat za ciepło systemowe w Polsce jest trzykrotny. Jest to wynikiem sprzedaży elektrociepłowni w prywatne ręce (monopole), które mają prawo do zysku, w przeciwieństwie do przedsiębiorstw samorządowych, które powinny działać po kosztach.
• System kaucyjny i śmieci: Obecny system segregacji jest określany jako „głupi” i nieopłacalny. Wprowadzana kaucja 50 groszy za butelki oznacza podwójne płacenie (kaucja plus opłata za odbiór śmieci), a obowiązek oddawania nieskompresowanych butelek znacznie zwiększy objętość śmieci i będzie uciążliwy, zwłaszcza dla mieszkańców wsi.
Dziękuję za zapytanie dotyczące Zadłużenia publicznego [query is {Discuss Zadłużenie publiczne.}]. Poniższe informacjeDziękuję za zapytanie dotyczące Zadłużenia publicznego [query is {Discuss Zadłużenie publiczne.}]. Poniższe informacje na ten temat zostały zebrane z dostarczonych źródeł, które koncentrują się na polskim długu publicznym w kontekście historycznym, porównaniach międzynarodowych oraz sposobie jego finansowania i ukrywania.
Dług Publiczny w Polsce (2015–2025)
Źródła szczegółowo analizują, jak zmieniał się poziom długu publicznego, zarówno w ujęciu nominalnym, jak i jako procent Produktu Krajowego Brutto (PKB).
Dług w relacji do PKB (EDP)
Dług publiczny (EDP – Excessive Deficit Procedure) jest kluczowym wskaźnikiem, ponieważ określa, ile pieniędzy państwo jest winne w stosunku do tego, co wytwarza jako gospodarka. Konstytucyjny próg długu publicznego w Polsce wynosi 60% PKB.
• 2015 rok: Dług publiczny wynosił 51,6% PKB.
• Okres obniżania długu: W 2019 roku dług spadł do 46% PKB.
• Wzrost pandemiczny: W 2020 roku dług wystrzelił do 57% PKB. Ten wzrost wiązał się z pandemią i przekazaniem przedsiębiorcom 240 miliardów złotych, tzw. „pieniędzy zrzuconych z helikoptera”, by utrzymali firmy i pracowników. Następnie dług publiczny zaczął szybko spadać.
• Obecny wzrost: W ubiegłym roku (2023) dług publiczny wyniósł 55,3% PKB. Na rok 2024 szacowany jest na 58% PKB, choć ekonomiści przewidują, że może on przekroczyć 60% PKB.
Dług nominalny i ukrywanie deficytu
• Całkowity dług (EDP): Całkowity dług Polski, liczony w złotówkach (linia czarna na wykresie), wynosi ponad 2 biliony złotych.
• Deficyt nominalny: Deficyt nominalny miał wynieść 150 miliardów, ale Koalicja Obywatelska znowelizowała projekt budżetu, zwiększając go do 170 miliardów. Wykonanie budżetu pokazało później 211 miliardów. W przyjętym budżecie (na 2024 r.) deficyt nominalny ma wynieść 280 miliardów złotych. Przewiduje się jednak, że z powodu nowelizacji budżetu i brakujących 30 miliardów złotych deficyt przekroczy 300 miliardów.
• Ukrywanie długu: Aby uniknąć przekroczenia konstytucyjnego progu 60% PKB, Koalicja Obywatelska ukrywa część deficytu w funduszach pozabudżetowych. Obiecano, że deficytów w funduszach pozabudżetowych nie będzie, ale one będą i będą dalej rosły, co oznacza, że część długu jest utrzymywana poza zwykłym deficytem.
Koszty Obsługi Długu (Odsetki)
Obsługa długu budżetowego (płacenie samych odsetek) znacząco wzrosła nominalnie po 2023 roku, mimo że gospodarka rosła.
• Okres 2015–2021: W 2015 roku wydatki na obsługę długu wynosiły 32 miliardy złotych. Ze względu na rosnącą gospodarkę, procent PKB wydawany na obsługę długu malał. W 2021 roku wydawaliśmy tylko 1% PKB na obsługę długu, co nominalnie wyniosło 26 miliardów złotych.
• Wzrost po 2022 roku: W 2022 roku, w związku z wojną i inflacją, wydatki wzrosły, a w 2023 roku stanowiły 2% PKB.
• Obecny drastyczny wzrost: Szacuje się, że w 2024 roku wydatki na obsługę długu wyniosą 81 miliardów złotych. Prognozy na 2025 rok zakładają 88 miliardów złotych. Ta kwota (88 miliardów) to mniej więcej połowa tego, ile Polska wydaje na służbę zdrowia, i są to same odsetki od zadłużenia, a nie spłata kredytu.
Miejsce Zadłużenia i Wyprowadzanie Kapitału
Większość zadłużenia Polski znajduje się w bankach i funduszach zagranicznych. Oznacza to, że 88 miliardów złotych w odsetkach w 2025 roku wspomoże tamte gospodarki, a nie polską.
Problem ten jest powiązany z odpływem kapitału:
• W 2024 roku 140 miliardów złotych wyjechało z Polski w zyskach firm zagranicznych. Te zyski są wyprowadzane do państw macierzystych, gdzie są opodatkowywane i spożytkowywane. Podkreśla się, że kapitał ma narodowość.
• Wypychanie pieniędzy za granicę jest spotęgowane przez politykę rządu oddającego kluczowe aktywa i zamówienia w obce ręce (np. porty, obsługa bagażu na CPK, tabor kolejowy), zamiast wspierać polskie firmy.
Zadłużenie Publiczne w Kontekście Międzynarodowym
Polska jest porównywana zwłaszcza z Francją, która zmaga się z poważnym kryzysem zadłużeniowym:
• Francja: Francja wydaje już 3,8% PKB na obsługę długu budżetowego. W tej chwili wydaje na obsługę długu więcej niż na zbrojenie. Francja ma deficyt budżetowy na poziomie 5,8% PKB (limit w Maastricht to 3%) i brakuje jej 40 miliardów euro do zbilansowania budżetu.
• Pożyczka dla Ukrainy: Polska spłaca część odsetek od pożyczki zaciągniętej przez całą Unię Europejską dla Ukrainy (18 mld euro). Polska pokrywa od 4 do 5% tych odsetek, co w ubiegłym roku wyniosło 100 milionów złotych. Zaznacza się, że te 100 milionów to „kropla w morzu” w porównaniu do wydatków, jakie trzeba byłoby ponieść, gdyby Rosjanie stali na polskiej granicy.
• Porównanie PKB UE i USA: Widoczna jest stagnacja PKB w Unii Europejskiej od 2008 roku, podczas gdy Stany Zjednoczone znacząco zwiększają swoje PKB. Stagnacja UE jest wiązana z „szaleństwami związanymi z Zielonym Ładem”.
Z przyjemnością omawiam kwestię Polityki zagranicznej w oparciu o dostarczone źródła. Tematyka ta koncentruje się głównie na relacjach z Unią Europejską (UE), Stanami Zjednoczonymi, Ukrainą oraz Rosją, a także na kluczowych się głównie na relacjach z Unią Europejską (UE), Stanami Zjednoczonymi, Ukrainą oraz Rosją, a także na kluczowych zobowiązaniach obronnych Polski.
Relacje z Unią Europejską i Geopolityka
Źródła krytycznie oceniają kierunek rozwoju Unii Europejskiej, zwłaszcza w kontekście gospodarczym i ideologicznym.
• Stagnacja gospodarcza UE: Porównanie dynamiki PKB od 2008 roku pokazuje, że gospodarka Stanów Zjednoczonych znacząco rośnie, podczas gdy Unia Europejska doświadcza stagnacji i „totalnego rozkładu”.
• Krytyka Zielonego Ładu: Ta stagnacja jest wiązana z „szaleństwami związanymi z Zielonym Ładem” i „ratowaniem całej planety”. Mimo ostrzeżeń, Europejska Partia Ludowa, do której należy Koalicja Obywatelska (wraz z PSL), ogłosiła, że brnięcie w to „ekoszaleństwo” będzie kontynuowane.
• Wpływy zewnętrzne: Źródła wskazują na to, że jeśli polska Konstytucja nie zostanie zmieniona, w sprawy krajowe będą się mieszały zewnętrzne podmioty, takie jak Komisja Europejska i Komisja Wenecka. Postuluje się nadrzędność prawa krajowego nad unijnym.
• Spłata pożyczki dla Ukrainy: Polska jest zaangażowana w spłatę odsetek od pożyczki zaciągniętej dla Ukrainy, którą zaciągnęły wszystkie państwa UE (18 miliardów euro w 2023 r.). Polska pokrywa od 4 do 5% tych odsetek, co nominalnie wyniosło 100 milionów złotych w ubiegłym roku. Większość pożyczki ma spłacić sama Ukraina. Podkreśla się, że jest to "kropla w morzu" w porównaniu do potencjalnych kosztów, gdyby Rosjanie stali na polskiej granicy.
• Pomoc w UE: Polska jest traktowana jako kraj sąsiadujący, a Unia Europejska ma obowiązek, wynikający z prawa z 2000 roku, pomagać uchodźcom. W kontekście pomocy militarnej, Litwa, Łotwa i Estonia przekazały większy procent swojego PKB na rzecz Ukrainy niż Polska.
Stosunki z Ukrainą i Kwestie Uchodźców
Polityka wobec Ukrainy jest oceniana przez pryzmat bezpieczeństwa narodowego i ekonomii.
• Bilans finansowy pomocy: Uchodźcy ukraińscy w ciągu trzech lat wpłacili do polskiego budżetu 51 miliardów złotych w podatkach, podczas gdy pomoc dla nich (włączając opiekę zdrowotną) wyniosła niecałe 15 miliardów złotych.
• Definicja uchodźcy: Zgodnie z prawem ONZ i unijnym, Polska jest zobowiązana do pomocy uchodźcom (obywatelom kraju objętego czynnym konfliktem zbrojnym), ale nie migrantom ekonomicznym. Przestrzega się przed błędami Francji, która upadła przez pomaganie migrantom.
• Strategia odstraszania: Podkreśla się, że pomoc Ukrainie, mimo związanych z nią kosztów (jak 100 milionów złotych odsetek), jest opłacalna. Ukraińcy giną tam za własny kraj, dając Polsce czas na dozbrojenie, szkolenie obywateli i zakup systemów obronnych (jak Abrams, Patrioty, Sky Control).
• Kwestie historyczne: Krytykowane jest brakiem zgody elit ukraińskich na ekshumacje na Wołyniu. Sugeruje się, że pomoc Ukrainie powinna być powiązana z wymogami (coś za coś). Zaznacza się, że każdy migrant lub uchodźca popełniający przestępstwo powinien być deportowany z Polski.
• Handel: Polska ma nadwyżkę handlową z Ukrainą, co jest pozytywne, jednak rząd jest krytykowany za to, że handel ten nie może zabić polskiej gałęzi gospodarki, tak jak miało to miejsce w przypadku wlewania się zboża ukraińskiego do Polski.
Relacje z Rosją i Zobowiązania Obronne
Kluczowym elementem polityki zagranicznej i bezpieczeństwa jest strategia wobec Rosji, a źródła podkreślają konieczność wzmacniania obronności.
• Zagrożenie wojną kinetyczną: Rosja jest postrzegana jako realne zagrożenie. Przywoływany jest przykład z historii Rzeczypospolitej, kiedy szlachcie wydawało się, że niezbrojenie się nie sprowokuje Rosji, co okazało się katastrofalne w skutkach.
• Cel wydatków na obronność: Polska powinna wydawać 4% PKB na obronność, aby mieć czas na dozbrojenie państwa i przeszkolenie dużej liczby Polaków, tak by Rosja uznała atak za nieopłacalny. Brak tych pieniędzy wymagałby wydania 30-40% PKB na obronność, gdyby Rosjanie stali na polskiej granicy.
• CPK jako element odstraszania: Inwestycja w Centralny Port Komunikacyjny (CPK) ma strategiczne znaczenie w odstraszaniu Rosji, ponieważ umożliwi szybkie rozlokowanie kilkuset tysięcy żołnierzy na wschodniej granicy za pomocą szybkiej kolei.
• Oczekiwana transparentność: Oczekuje się, że polski rząd zapewni pełną transparentność w sprawach incydentów z rakietami i dronami (np. w Przewodowie i okolicach Zamościa pod Bydgoszczą), podając dokładne informacje o miejscu startu i trajektorii lotu.
• Brak systemów antydronowych: Krytykowany jest polski rząd za niezamówienie ani jednego zestawu polskiego systemu antydronowego Sky Control (uważanego za jeden z trzech najlepszych na świecie) oraz za zakup dronów tajwańskich zamiast wspierania rodzimej produkcji.
Kontrakty Zbrojeniowe i Wypychanie Kapitału
Polityka zagraniczna w sferze gospodarczej jest krytykowana za faworyzowanie zagranicznych podmiotów, co prowadzi do wyprowadzania kapitału.
• Rezygnacja z polskiej myśli technicznej: Zmieniono specyfikację pociągów dla CPK, aby żadna polska firma nie mogła ich wyprodukować (chodzi o prędkość 320 km/h zamiast 250 km/h), wspierając w ten sposób gospodarkę niemiecką lub francuską kwotą 17 miliardów złotych.
• Oddawanie kluczowej infrastruktury: Obecna polityka jest określana jako „repolonizacja w wydaniu Koalicji Obywatelskiej”, polegająca na oddawaniu obcemu kapitałowi kluczowych aktywów, takich jak: port zbożowy w Gdyni (Duńczycy), nabrzeża w Szczecinie (Niemcy) i Świnoujściu (Holendrzy), terminal promowy w Gdyni (Szwedzi) oraz obsługa bagażu na CPK (Holendrzy).
• Wyprowadzanie zysków: Zyski firm zagranicznych są wyprowadzane poza Polskę (szacunkowo 140 miliardów złotych w 2024 roku), co jest efektem braku preferencji dla polskiego kapitału. Podkreśla się, że „kapitał ma narodowość”.
Jasne. Poniższa dyskusja na temat Gospodarki Polski opiera się na dostarczonych materiałach źródłowych, koncentrując się na finansach publicznych, długu, strategii gospodarczej oraz wybranych sektorach.
Finanse Publiczne i Dług Publiczny
Źródła szczegółowo omawiają sytuację finansową państwa, porównując ją z okresami poprzednich rządów oraz innymi krajami, takimi jak Francja i Stany Zjednoczone.
Obsługa Długu i Wydatki Budżetowe
• Koszty obsługi długu: W 2015 roku Polska przeznaczała 32 miliardy złotych na obsługę długu. W kolejnych latach, przy rosnącej gospodarce, ten procent PKB malał. W 2021 roku wydatki na obsługę długu wynosiły tylko 1% PKB (26 miliardów złotych).
• Wzrost kosztów po 2022 roku: W 2022 roku, w związku z wybuchem wojny i inflacją, wydatki na obsługę długu wzrosły, a w 2023 roku osiągnęły 2% PKB.
• Obecne prognozy: Po zmianie rządu w 2023 roku, wydatki na obsługę długu nominalnie znacząco wzrosły. Szacuje się, że w 2024 roku wyniosą 81 miliardów złotych, a w 2025 roku 88 miliardów. Kwota 88 miliardów stanowi mniej więcej połowę tego, ile Polska wydaje na służbę zdrowia i są to same odsetki od zadłużenia, a nie spłata kredytu. Większość zadłużenia Polski znajduje się w bankach i funduszach zagranicznych.
Deficyt i Dług Publiczny w Relacji do PKB
• Dług publiczny (EDP) w procentach PKB: W 2015 roku dług publiczny wynosił 51,6% PKB. W 2019 roku spadł do 46%, ale wystrzelił do 57% w 2020 roku z powodu pandemii i przekazania przedsiębiorcom 240 miliardów złotych (tzw. "pieniądze zrzucone z helikoptera").
• Obecny wzrost długu: W ubiegłym roku dług publiczny wyniósł 55,3% PKB, a na obecny rok szacuje się 58%. Ekonomiści przewidują jednak, że może przekroczyć 60% PKB.
• Ukrywanie długu: Konstytucyjny próg długu publicznego wynosi 60%. Aby go uniknąć, Koalicja Obywatelska ukrywa część deficytu w funduszach pozabudżetowych.
• Deficyt nominalny: Nominalny deficyt budżetowy ma wynieść 280 miliardów złotych w budżecie przyjętym na ten rok, ale przewiduje się, że po nowelizacji budżetu (z uwagi na brakujące 30 miliardów złotych) przekroczy 300 miliardów.
• Dług nominalny: Całkowity dług (EDP) w złotówkach to ponad 2 biliony złotych.
Kontekst Międzynarodowy
Polska jest porównywana z sytuacją we Francji i Unii Europejskiej:
• Francja: Francja wydaje już 3,8% PKB na obsługę długu budżetowego. Brakuje jej 40 miliardów euro do zbilansowania budżetu, a deficyt budżetowy wynosi 5,8% PKB (limit w Maastricht to 3%).
• Rozbieżność PKB UE i USA: Wykresy pokazują, że od 2008 roku Stany Zjednoczone znacząco zwiększają swoje PKB, podczas gdy Unia Europejska doświadcza stagnacji i "totalnego rozkładu". Tę stagnację łączy się z "szaleństwami związanymi z Zielonym Ładem".
Strategia Gospodarcza i Repolonizacja
Krytykowana jest obecna polityka rządu polegająca na oddawaniu infrastruktury i kluczowych inwestycji w ręce kapitału zagranicznego, co prowadzi do wyprowadzania zysków i miejsc pracy poza Polskę.
Wyprowadzanie Kapitału
• Odpływ zysków: W 2024 roku z Polski ma wyjechać 140 miliardów złotych w zyskach firm zagranicznych. Kapitał ten wyprowadzany jest do państw macierzystych, gdzie jest opodatkowywany i spożytkowywany. Podkreśla się, że kapitał ma narodowość.
• Przykłady repolonizacji (a raczej jej braku): Zamiast repolonizacji gospodarki i preferencji dla polskich firm, rząd oddaje zagranicznym podmiotom kluczowe aktywa:
◦ Port zbożowy w Gdyni oddany Duńczykom.
◦ Nabrzeże kontenerowe w Szczecinie oddane Niemcom.
◦ Nabrzeże w Świnoujściu oddane Holendrom.
◦ Terminal promowy w Gdyni oddany Szwedom, pomimo lepszej oferty polskiego konsorcjum.
◦ Obsługa systemu bagażu na CPK oddana Holendrom.
Inwestycje Kolejowe i CPK
• Kolej dużych prędkości: Polskie firmy zostały wyeliminowane z produkcji pociągów dla planowanej kolei dużej prędkości (320 km/h, choć premier Tusk mówił o 350 km/h) przez zmianę specyfikacji. Polskie firmy potrafią produkować pociągi do 250 km/h. Różnica w czasie przejazdu wynosiłaby zaledwie 8 do 15 minut, ale różnica w koszcie biletu to 40%.
• Koszty taboru: Tabor ma być kupiony za 17 miliardów złotych, wspierając gospodarkę niemiecką lub francuską. Krytykowane jest, że Polska jest jedynym krajem, który buduje szybką kolej w oparciu o obcy tabor, podczas gdy inni (Niemcy, Francuzi, Włosi, Chińczycy) opierają się na własnej myśli technologicznej.
• Infrastruktura CPK: Połączenia kolejowe powinny obejmować wszystkie miasta powiatowe, co skróciłoby czas podróży (np. z Zamościa do Warszawy z 5,5 do 1,5–2 godzin). Szybka kolej 250 km/h jest w Polsce wystarczająca, ponieważ jesteśmy małym krajem, a problem leży w rozpędzeniu i wyhamowaniu pociągów. Wygaszone zostały połączenia mające skomunikować cały kraj z Centralnym Portem Komunikacyjnym. CPK ma też strategiczne znaczenie w odstraszaniu Rosji, umożliwiając szybkie rozlokowanie setek tysięcy żołnierzy.
Obronność i Przemysł Zbrojeniowy
Strategia gospodarcza jest bezpośrednio powiązana z bezpieczeństwem.
• Kupowanie zagranicznych dronów: Ministerstwo Obrony kupiło 54% eksportu dronów tajwańskich, zamiast wspierać polskie firmy dronowe, których produkty sprawdzają się na Ukrainie. Polski dron, nagrodzony w Kielcach i produkowany w całości w Polsce, nie jest zamawiany przez polskie siły zbrojne.
• Systemy antydronowe (Sky Control): Polska ma jeden z trzech najlepszych systemów antydronowych na świecie (Sky Control), ale obecny rząd nie zamówił ani jednego zestawu. Co więcej, specyfikacja MSWiA dla Straży Granicznej została napisana tak, by wygrała ją firma włosko-izraelska.
• Finansowanie obronności: Aby móc wydawać pieniądze na zbrojenia i obronność (np. na systemy Sky Control, drony, Abramsy, Patrioty), trzeba najpierw te pieniądze zgromadzić. Utrzymywanie wydatków na poziomie 4% PKB ma dać Polsce czas na dozbrojenie.
System Podatkowy i Wpływy Budżetowe
Źródła wskazują na konieczność uproszczenia systemu podatkowego.
• Klin podatkowy: Za czasów Zjednoczonej Prawicy, pomimo wprowadzenia wielu nowych podatków, klin podatkowy (różnica między tym, ile podatków się płaci, a ile pieniędzy zostaje w kieszeni) się obniżył dzięki podwyższeniu kwoty wolnej od podatku.
• Uproszczenie: Postuluje się totalne uproszczenie podatków poprzez wprowadzenie podatku obrotowego (np. 1,5% lub 2%) i zlikwidowanie wszystkich pozostałych podatków, w tym PIT.
• Korporacje a MŚP: Firmy zagraniczne (korporacje) płacą śladowe ilości podatków w Polsce, wyprowadzając zyski poprzez optymalizację podatkową, podczas gdy polskie małe i średnie firmy płacą wielokrotnie więcej (np. Lidl i Biedronka płacą ok. 0,3%–0,6% podatku). Podatek przychodowy mógłby to zmienić.
Pomoc dla Uchodźców i Migrantów
Kwestia pomocy dla uchodźców ma bezpośrednie przełożenie na finanse państwa.
• Bilans ekonomiczny: W ciągu trzech lat uchodźcy ukraińscy wpłacili do polskiego budżetu 51 miliardów złotych w podatkach. W tym samym okresie wydatki na pomoc (w tym leczenie, 2,16 miliarda złotych) wyniosły niecałe 15 miliardów złotych.
• Rozróżnienie uchodźcy/migranci: Podkreśla się, że należy pomagać uchodźcom (obowiązek wynikający z prawa ONZ i UE), ale migranci ekonomiczni powinni pracować, a nie żyć z socjalu, ponieważ taką drogą upadła Francja.
• Pożyczka dla Ukrainy: Polska płaci odsetki od pożyczki zaciągniętej dla Ukrainy, co w ubiegłym roku wyniosło 100 milionów złotych. Całą pożyczkę ma spłacić Ukraina, a odsetki w latach 2024–2027 pokrywają proporcjonalnie wszystkie państwa UE, przy czym Polska pokryje 4% do 5%. Kwota 100 milionów złotych jest "kroplą w morzu" w porównaniu do kosztów, jakie trzeba byłoby ponieść na obronność, gdyby Rosjanie stali na polskiej granicy.
System Socjalny i Koszty Życia
• Emerytury: Przed 2015 rokiem emerytury były znacznie niższe niż minimum socjalne. Celem było zwiększenie emerytur, by przekraczały ten próg, oraz zmniejszenie liczby głodujących dzieci.
• Emerytura Obywatelska (propozycja): Postuluje się, aby emerytura obywatelska była płacona z budżetu państwa (dla każdego, kto przeżył w Polsce 65 lat) i pokrywała jedynie minimum socjalne (około 1800 zł). Składka emerytalna w ZUS zostałaby zlikwidowana, co pozwoliłoby obywatelom na prywatne inwestowanie swoich pieniędzy.
• Krytyka bonu energetycznego: Wprowadzony bon energetyczny ma dotyczyć tylko osób ogrzewających się ciepłem systemowym i mających śladowe dochody, przez co wyklucza dużą część emerytów i osoby ogrzewające się gazem lub węglem.
• Koszty energii: Rozrzut opłat za ciepło systemowe w Polsce jest trzykrotny i wynika to głównie ze sprzedaży elektrociepłowni w prywatne ręce (monopol), które mają prawo do osiągania zysku.
• Segregacja odpadów: Obecny system segregacji jest krytykowany jako nieopłacalny i "głupi". System kaucyjny (50 groszy za butelkę) jest niekorzystny, ponieważ wymaga oddawania nieskompresowanych butelek i de facto jest podwójnym opodatkowaniem (opłata za kaucję plus opłata za wywóz śmieci).
Poniższa dyskusja na temat Spraw społecznych opiera się na informacjach zawartych w dostarczonych materiałach źródłowych.
Sprawy społeczne poruszane w źródłach koncentrują się na kwestiach demografii, zarządzania publicznymi finansami na cele socjalne, uchodźców, ochrony zdrowia oraz specyfiki pracy parlamentarnej.
Demografia, Migracja i Kryzys Społeczny
Przykład Francji jest wykorzystany do zilustrowania potencjalnych konsekwencji niewłaściwego zarządzania demografią i migracją.
• Kryzys francuski: Po II wojnie światowej Francja rozwijała się wspaniale i miała bardzo dobry przyrost naturalny (podobnie jak Polska), ale później ten wzrost wyhamował. Elity francuskie próbowały zastąpić społeczeństwo osobami ze starych kolonii, ale okazało się, że te osoby, prawdopodobnie z powodów religijnych, nie chciały pracować. To doprowadziło do kryzysu, spotęgowanego lewicowymi zapędami, sugerującymi, że zamożne społeczeństwo francuskie, które przez setki lat drenowało kolonie, nie musi już pracować, oczekując, że koloniści będą pracować za nich na terytorium Francji. Ten "biznes" się nie powiódł.
• Pomoc dla uchodźców vs. migrantów: Zgodnie z prawem ONZ i unijnym Polska jest zobowiązana do pomocy uchodźcom, ale nie migrantom. Migranci przyjeżdżający do Polski powinni pracować, a nie żyć z socjalu, ponieważ Francja upadła właśnie przez pomaganie migrantom.
• Wkład uchodźców ukraińskich: Podkreśla się, że Ukraińcy w ciągu trzech lat wpłacili do polskiego budżetu 51 miliardów złotych (w podatkach), podczas gdy pomoc dla nich w tym okresie wyniosła niecałe 15 miliardów złotych, wliczając w to opiekę zdrowotną (2,16 miliarda złotych). Zaznacza się, że w interesie Polski leży pomaganie uchodźcom, aby w razie wojny kinetycznej na polskim terytorium, Polacy również mogli liczyć na pomoc za granicą.
Opieka Społeczna i System Emerytalny
Źródła omawiają kwestie świadczeń socjalnych i konieczności reformy systemu emerytalnego.
• Wydatki socjalne przed 2015: Pierwsze lata rządów Zjednoczonej Prawicy skupiały się na zbudowaniu bazy dochodowej dla budżetu, aby móc zwiększać usługi socjalne. Przed 2015 rokiem emerytury były znacznie niższe niż minimum socjalne. Celem było zwiększenie emerytur, by były wyższe niż minimum socjalne, oraz zmniejszenie liczby głodujących dzieci.
• Propozycja emerytury obywatelskiej: Postuluje się emeryturę obywatelską płaconą z budżetu dla każdego, kto przeżył w Polsce 65 lat. Ta emerytura pokrywałaby jedynie minimum socjalne (dzisiaj około 1800 zł). Zlikwidowałoby to składkę emerytalną w ZUS, pozwalając obywatelom inwestować swoje pieniądze prywatnie (np. w nieruchomości, akcje, złoto).
• Krytyka ZUS: System ten łączy kilka porządków (zdrowotny, emerytalny, fundusz pracy) i jest krytykowany za to, że zatrudnia 50 000 pracowników, którzy pilnują emerytur. Postuluje się likwidację ZUS w tej formie.
System Zdrowia
Poruszana jest kwestia finansowania i jakości usług zdrowotnych.
• Finansowanie: Polska wydaje niecałe 6% PKB na służbę zdrowia, podczas gdy Niemcy wydają 12%. Składka ZUS (9%) idzie na służbę zdrowia, a wydatki na nią podwoiły się. Do służby zdrowia co roku dokłada się również 20-40 miliardów złotych z budżetu.
• Wycofanie się z prywatnych ubezpieczeń: Ostrzega się przed wprowadzeniem systemu amerykańskiego, gdzie wydaje się 18% PKB, ale wielu ludzi nie stać na leczenie. Prywatne ubezpieczenia, jak w systemie amerykańskim, mogłyby prowadzić do wysokich składek dla osób z historią chorób nowotworowych lub genetycznych.
• Drogie leczenie: Leczenie chorób nowotworowych jest piekielnie drogie, a 25% ludzi umiera na te choroby. Leki na rzadkie choroby, takie jak zanik mięśni (kosztujące 10 milionów złotych), są refundowane z budżetu państwa i powinny być finansowane publicznie, ponieważ nikt nie wie, kogo dotknie taka choroba.
Ochrona Środowiska i Koszty Utrzymania
W kontekście społecznym omawiane są nowe regulacje dotyczące odpadów i problematyka kosztów życia.
• Segregacja śmieci: Obecny system segregacji jest określany jako "głupi" i nieopłacalny. Sugeruje się, że lepiej sprawdzają się skandynawskie systemy, gdzie wywóz do punktów zbiorczych jest darmowy, a płacą ci, którzy nie chcą dowozić odpadów.
• System kaucyjny: Krytykowany jest wprowadzany system kaucyjny za butelki (50 groszy), który de facto oznacza podwójne płacenie: kaucji oraz opłaty za odbiór śmieci. Nowe wymogi (oddawanie nie-skompresowanych butelek) sprawią, że worki na śmieci będą wielokrotnie większe, a oddawanie ich w butelkomatach w dużych supermarketach będzie uciążliwe, zwłaszcza dla mieszkańców wsi.
• Koszty energii: Panuje obawa przed wysokością opłat za ogrzewanie. Krytykowana jest ustawa o bonie energetycznym, która jest rekompensatą tylko dla tych, którzy ogrzewają się ciepłem systemowym, a nie gazem czy węglem, i wyklucza osoby o wyższych, choć nadal niskich, dochodach (np. część emerytów).
Praca Poselska i Odpowiedzialność
Dyskutowana jest rola i finansowanie parlamentarzystów oraz ich odpowiedzialność wobec wyborców.
• Wynagrodzenia posłów: Posłowie polscy zarabiają najmniej w Unii Europejskiej, wielokrotnie mniej niż ich koledzy z innych państw (mierzone w sile nabywczej PPP). Proponuje się, aby wynagrodzenie posłów wynosiło trzykrotność mediany lub średniej krajowej.
• Finansowanie biur poselskich: Poseł powinien dostawać dwukrotnie więcej pieniędzy na obsługę biura, ponieważ obecnie środki ledwo wystarczają na zatrudnienie jednego pracownika. Jedna osoba nie jest w stanie ogarnąć wszystkich spraw obywateli.
• Większa transparentność: Postuluje się wprowadzenie obowiązku, aby posłowie publikowali na swoich stronach wszystkie wydatki biura powyżej 500 zł, co umożliwiłoby wyborcom ocenę ich pracy i wydatkowania publicznych pieniędzy.
• Rola posła: Zadaniem posła jest pilnowanie prawa na poziomie warszawskim, pytania ministrów i instytucji publicznych o problemy obywateli, w przeciwieństwie do radnych, którzy zajmują się sprawami lokalnymi.
Zagrożenia Zewnętrzne i Obronność
W dyskusji pojawia się temat bezpieczeństwa narodowego jako kluczowej sprawy społecznej.
• Niski poziom świadomości zagrożenia: Wyrażana jest obawa, że Polacy nie zdają sobie sprawy z tego, co im grozi.
• Potrzeba szkolenia wojskowego: Wskazuje się, że politycy boją się otwarcie mówić o konieczności odwieszenia poboru. Sugeruje się, aby każdy młody człowiek (mężczyzna, a chętne kobiety) po szkole średniej przechodził trzymiesięczne przeszkolenie wojskowe, ponieważ obce armie obawiają się tylko rezerwistów.
• Polityka zbrojeniowa: Podkreśla się, że aby móc wydawać pieniądze na zbrojenia i systemy obronne (jak Sky Control czy drony), trzeba najpierw te pieniądze zgromadzić.
• Prowokowanie Rosji: Wspomina się historyczne przykłady szlachty, której wydawało się, że Rosja nie zaatakuje, jeśli Polska się nie będzie zbroić, co okazało się błędne. Utrzymanie wydatków na obronność na poziomie 4% PKB ma dać Polsce czas na dozbrojenie i przeszkolenie dużej liczby Polaków, tak by Rosja uznała atak za nieopłacalny.
Za: [1]
